3.4.2 Arbeidsgehandicapten

De arbeidsgehandicapten vormen voor Het Nieuwe Werken en telewerken in het bijzonder een speciale doelgroep, waaraan wij bewust wat extra aandacht besteden. Voor deze doelgroep biedt telewerken interessante mogelijkheden om aan betaald werk te komen.
Omdat de groep bij veel werkgevers toch een wat aparte plaats inneemt, wijden wij wat meer uit over deze groep, waarbij we uitdrukkelijk de kanttekening willen plaatsen dat telewerken en gehandicapt zijn niet een een-op-een relatie vormen. Ook zonder telewerken zijn veel gehandicapten binnen Het Nieuwe Werken goed inzetbaar en Het Nieuwe Werken kan ook zonder gehandicapte werknemers.

Onder arbeidsgehandicapten verstaan wij mensen met een functionele, zintuiglijke of mobiliteitsbeperking, die in staat zijn betaald werk te verrichten. Met 'in staat' bedoelen wij mensen, die geleerd hebben om te gaan met hun handicap in het dagelijks leven, en zich kunnen concentreren op het verrichten van werkzaamheden voor een werkgever. Het komt voor dat te vroeg wordt gestart met werken, en dat de arbeidshandicap nog teveel van invloed kan zijn op het verrichten van werk voor derden. Dit kan leiden tot mislukking van het integratieproces, dat zowel voor medewerker als bedrijf een nare nasmaak kan geven. In het kort worden de voordelen meer in detail op een rijtje gezet.

Het allerbelangrijkste voordeel voor de arbeidsgehandicapte zelf is het perspectief op betaald werk. Als gevolg van wijzigingen in de betrokken wetgeving krijgen arbeidsgehandicapten niet altijd alleen een arbeidsongeschikheidsuitkering, maar voor het gedeelte dat ze volgens de bedrijfsvereniging wel kunnen werken eventueel een werkzoekendenuitkering. Dat heeft tot gevolg dat deze groep gemotiveerd op zoek gaat naar passend werk. Telewerken biedt deze mensen perspectief op betaald werk, doordat met Het Nieuwe Werken en telewerken wordt ingespeeld op het wegnemen van beperkingen, die in de reguliere arbeidsorganisaties veelal onoverkomelijk zijn.

Door gebruikmaking van computers, nieuwe communicatiemiddelen en software kunnen verschillende functiebeperkingen worden opgeheven. Denk aan aanpaste toetsenborden, beeldschermen, spraakterminals en brailleleesregels. Al deze aanpassingen leiden tot volwaardig telewerken.

Een ander voordeel van telewerken is dat het tegemoet komt aan mobiliteitsproblemen waar met name arbeidsgehandicapten in een rolstoel mee te maken hebben. Zo is de toegankelijkheid van bus of trein nog steeds niet optimaal en zal de komende jaren waarschijnlijk niet verbeteren. Telewerken biedt hierin een oplossing door geheel of voor een gedeelte van de tijd (2 tot 3 dagen) thuis te gaan werken en twee dagen op kantoor. Daarmee wordt het vervoersprobleem minder onoverkomelijk voor werknemer en werkgever: voor de werknemer minder reistijd per week, voor de werkgever minder reiskosten voor iemand met een arbeidshandicap.

Daarnaast heeft een categorie gehandicapten te maken met een beperkte hoeveelheid energie als gevolg van een chronische aandoening (multiple sclerose, fysieke rugproblemen, chronisch vermoeidheidssyndroom etc). Deze zullen hun beperkte energie eerder willen gebruiken voor hun werk dan voor gebruik van reistijden van en naar de werkplek. Immers telewerken kan het werk naar de persoon brengen in plaats van de persoon naar het werk.

Een nevenvoordeel van een telewerkplek thuis is dat in de meeste gevallen de woning reeds is aangepast aan de handicap zodat de kosten van het aanpassen van de werkplek thuis niet extreem hoog hoeven te zijn voor de werkgever. Omdat telewerken werktijden flexibiliseert, is het voor arbeidsgehandicapten mogelijk te werken op tijden, die hem of haar het beste uitkomen. Men is niet meer aan vaste kantoortijden gebonden en in het geval dat de persoon bij voorkeur 's‑avonds of 's‑nachts wil werken, omdat deze dan meer energie heeft, is dat bij telewerken vanuit huis mogelijk.
Door tijdelijk vanuit huis te telewerken kunnen ook een aantal praktische drempels overbrugd worden gedurende het integreren van arbeidsgehandicapten, bijvoorbeeld omdat een deurbel bij de ingang van kantoor op menshoogte is gemonteerd en niet op rolstoelhoogte. Of dat deurdrammers geplaatst zijn die vanuit de rolstoel met veel kracht opengeduwd moeten worden, terwijl tegelijkertijd het toegangspasje ver van de deurkruk gescand moet worden. Het aanpassen van dergelijke inrichtingen kost nu eenmaal tijd.

Er wordt nog wel eens gedacht dat mensen met een arbeidshandicap ook problemen hebben "tussen de oren" met als gevolg dat een arbeidsgehandicapte zichzelf extra moet bewijzen ten opzichte van zijn gezonde collega's. Vooroordelen komen ook voor in de sfeer van het solliciteren. Het komt nog steeds voor dat bij de keuze van een kandidaat voor een functie de voorkeur uitgaat naar een gezond persoon boven een gehandicapte. Dit ondanks het feit dat uit onderzoek is gebleken dat het ziekteverzuim onder mensen met een handicap relatief lager is dan bij gezonde mensen. Met telewerken wordt het mogelijk om de arbeidsgehandicapte onbevooroordeeld te waarderen op zijn/haar prestaties door bijvoorbeeld te starten met telewerken vanuit de huissituatie.

Arbeidsgehandicapten beschikken over een aantal kwaliteiten die met name voor telewerken gekwalificeerd kunnen worden als Unique Selling Points. Allereerst is daar de eis van zelfdiscipline. Het spreekt vanzelf dat een arbeidsgehandicapte voldoet aan deze eis, aangezien de persoon in staat is geweest zijn handicap te overwinnen en weer beschikbaar is voor de arbeidsmarkt. Ten tweede, en dat is al eerder genoemd, is het ziekteverzuim van gehandicapte medewerkers lager dan bij het gezonde deel van de beroepsbevolking. Een derde voordeel is dat arbeidsgehandicapte medewerkers een hoge motivatie hebben om aan de slag te komen, omdat ze willen meetellen in de maatschappij en een salaris beter is dan het hebben van een uitkering.